Er zijn in het verleden diverse onderzoeken uitgevoerd naar de actuele en toekomstige (brandveiligheid)risico’s van parkeergarages onder gebouwen. Zo is er onderzocht in hoeverre er sprake is van een verhoogde kans op een oncontroleerbare brand, veroorzaakt door het toenemende gebruik van kunststoffen in voertuigen en een toename in elektrisch aangedreven voertuigen in parkeergarages.
Het vermoedelijke negatieve effect zou worden veroorzaakt door een langdurige thermische belasting op constructies en een grotere hoeveelheid rookproductie ten opzichte van de uitgangspunten die ten grondslag liggen aan de huidige voorschriften voor parkeergarages. Het risico op branddoorslag, het bezwijken van (draag)constructies en slachtoffers zou hierdoor toenemen. Vooral slapende personen en verminderd zelfredzamen boven parkeergarages zouden hierbij extra risico lopen.
De oplossingsrichting vanuit de wetgever is het toepassen van een sprinklerinstallatie. Het doel van een sprinklerinstallatie is het beperkt houden van de ontstane brand, om daarmee de voorgenoemde negatieve effecten te beperken.
Intreding Besluit bouwwerken leefomgeving
De wetgever heeft, bij het vervangen van het Bouwbesluit 2012 naar het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (kort genoemd Bbl), een verplichting opgenomen voor de aanwezigheid van een sprinklerinstallatie in nieuw te bouwen parkeergarages onder een gebouw met een gebruiksfunctie waarin geslapen wordt. Deze eisen zijn vanaf 1 januari 2024 ingegaan en gelden voor nieuw te bouwen parkeergarages.
Wat houdt dit besluit in de praktijk in? Moeten in alle gevallen een parkeergarages voorzien worden van een sprinklerinstallatie of zijn er ook uitzonderingen? En waaraan dient de sprinklerinstallatie te voldoen?
In de onderstaande illustratie hebben de drie bepalende leden van artikel 4.223a verbeeld, met direct daaronder de verdere toelichting.
Basiseis – artikel 4.223a lid 1
Het vertrekpunt is dat elke “overige gebruiksfunctie voor het stallen van motorvoertuigen” (hierna: parkeergarage) is voorzien van een sprinklerinstallatie als er boven deze gebruiksfunctie wordt geslapen. Dit geldt dus voor een woonfunctie, een bijeenkomstfunctie voor kinderen jonger dan 4 jaar (kinderopvang), een celfunctie, logiesfunctie (hotel) en/of een gezondheidszorgfunctie met bedgebied.
In de volgende leden is de hoogste vloer van de gebruiksfunctie boven de parkeergarage (ten opzichte van het meetniveau) bepalend of een sprinklerinstallatie uitgesloten mag worden. Hoe je de hoogte van de verdiepingsvloer bepaald ten opzichte van het meetniveau lees je verderop in dit artikel.
Uitzondering verblijfsgebied hoger dan 13 meter – artikel 4.233a lid 2
Heeft de gebruiksfunctie boven de parkeergarage een vloer hoger dan 13 meter boven het meetniveau? Dan geldt de eis voor een sprinklerinstallatie niet, mits:
- het gebruiksoppervlakte van de parkeergarage kleiner is dan 1.000m2;
- de gebruiksfunctie boven de parkeergarage een eigen vluchtroute heeft die niet bereikbaar is vanuit de parkeergarage; én
- er géén automatisch parkeersysteem wordt toegepast.
Uitzondering verblijfsgebied lager dan 13 meter – artikel 4.233a lid 3
Heeft de gebruiksfunctie boven de parkeergarage een vloer lager dan 13 meter boven het meetniveau? Dan geldt de eis voor een sprinklerinstallatie ook niet, mits:
- wederom het gebruiksoppervlakte van de parkeergarage kleiner is dan 1.000m2; én
- de gebruiksfunctie boven de parkeergarage een eigen vluchtroute heeft, die niet bereikbaar is vanuit de parkeergarage.
Dit houdt dus in dat een parkeergarage, met een bovengelegen gebruiksfunctie met een vloer lager dan 13 meter, er wél een automatisch parkeersysteem toegepast mag worden.
Certificering – artikel 4.233a lid 4
De sprinklerinstallatie dient in alle gevallen voorzien te zijn van een geldig inspectiecertificaat dat is afgegeven op grond van het CCV-inspectieschema Brandbeveiliging.
Bepaling hoogste verdiepingsvloer ten opzichte van het meetniveau
Met het begrip “meetniveau” wordt de bovenkant van het terrein ter plaatse van de toegang van een gebouw bedoeld. Wanneer een gebouw slechts kan worden betreden via een trap of een hellingbaan, dan is het meetniveau de hoogte van het terrein aan de voet van deze trap of hellingbaan.
De hoogte van de verdiepingsvloer van de gebruiksfunctie met de activiteit “slapen” is hierbij bepalend. Dus niet de hoogte van de verdiepingsvloer van de parkeergarage of het aantal ondergrondse bouwlagen.
Kan er nog een parkeergarage toegepast worden zonder sprinklerinstallatie?
Ja dat kan. Zoals eerder omschreven geldt de eis enkel voor gebruiksfuncties waarbij sprake is van de activiteit “slapen”. Dit houdt in dat een parkeergarage onder alle overige gebruiksfuncties (kantoorfunctie, andere bijeenkomstfunctie, gezondheidszorgfunctie zonder bedgebied, industriefunctie, onderwijsfunctie, sportfunctie en winkelfunctie) mogelijk is zonder de toepassing van een sprinklerinstallatie.
Let op: Uiteraard blijft de omvang van het brandcompartiment van een nieuw te bouwen parkeergarage maximaal 1.000m2. Het toepassen van een sprinklerinstallatie is een gelijkwaardige oplossing om onder deze maximale omvang uit te komen.
Wanneer gaat deze nieuwe eis in?
Met de invoering van de Omgevingswet is het Bouwbesluit 2012 komen te vervallen en zijn de technische bouwvoorschriften opgenomen in het Besluit bouwwerken leefomgeving, kortweg het Bbl. De invoering van de Omgevingswet heeft plaatsgevonden op 1 januari 2024, waardoor de eis is gaan gelden voor nieuw te bouwen parkeergarages.
Elektrische auto’s in parkeergarages
Naast de vereiste sprinklerinstallatie zijn er in het Bbl ook extra eisen opgenomen aan de elektrische installatie voor het opladen van elektrisch aangedreven voertuigen om de kans op een brand te beperken.
Wil je hier meer over weten? Lees dan ons volgende artikel.
Wil jij meer informatie over het toepassen van sprinklerinstallaties in parkeergarages? Of heb je vragen over hoe je een sprinklerinstallatie mee kunt nemen in de ontwerpfase? Het team van vb&t Brandveiligheid helpt u daarmee graag verder.